ఐదు విశిష్టత |
ప్రతి సంఖ్య కు మన పురాణేతిహాసాలలో గానీ, ఇతర వాడుకలో గానీ విశిష్టత ఉంటుంది. అలాగే ఐదు (పంచ) సంఖ్యకు ఉన్న విశిష్టత
పంచ భూతములు – భూమి, నీరు, అగ్ని, గాలి, ఆకాశము.
పంచేంద్రియాలు -ఘ్రాణేంద్రియం (వాసనకు ముక్కు), రసనేంద్రియం (రుచికి నాలుక), చక్షురింద్రియం (వీక్షణకు కన్ను), త్వగింద్రియం(స్పర్శకు చర్మం), శ్రోత్రేయింద్రియం (వినుటకు చెవి)
పంచ మహాపాతకాలు – స్వర్ణస్తేయం (బంగారం దొంగిలించటం), సురాపానం (మద్యం సేవించడం), బ్రహ్మహత్య(బ్రాహ్మణుని హత్య చేయడం), గురుపత్నిగమనం (గురువు భార్యను పొందడం), మహాపాతకసహవాసము (మహా పాపులతో చెలిమి చేయడం).
పంచ పర్వములు – కృష్ణ పక్ష అష్టమి, కృష్ణపక్ష చతుర్దశి, అమావాస్య ,పూర్ణిమ, సంక్రాంతి
పంచ ప్రాణములు – ప్రాణం, ఆపానము , వ్యానం, ఉదానం, సమానం.
పంచోపవాయువులు – నాగం, కూర్మం, కృకరం, దేవదత్తం, ధనుంజయం
పంచ మహాకావ్యాలు- మనుచరిత్ర (పెద్దన), వసు చరిత్ర(భట్టుమూర్తి), రాఘవ పాండవీయం(సూరన), పాండురంగమాహత్మ్యం(తెనాలి రామలింగడు), శృంగార నైషధము(శ్రీనాధుడు).
పంచ కన్యలు – అహల్య, తార, ద్రౌపది,సీత, మండోదరి.
పంచారామాలు – ద్రాక్షారామం, భీమారామం, కుమారామారం, అమరారామం, క్షీరారామం.
పంచాయతన దేవతలు – ఆదిత్యం, ఆంబికం, గణనాధం, విష్ణుం, మహేశ్వరం
పంచ ముఖాలు – ఆఘోరము, ఈశానము, తత్పురుషము, వామదేవము, సద్యోజాతము.
పంచ గంగలు – కావేరి, తుంగభద్ర, కృష్ణవేణీ, గౌతమి, భాగీరధి.
పంచ భక్ష్యములు – భక్ష్యం, భోజ్యం, లేహ్యం, చోష్యం, పానీయం.
పంచాంగములు – తిథి, వారము, నక్షత్రము, యోగము, కరణము
మాతృపంచకము – రాజు భార్య, అన్న భార్య, గురు భార్య, భార్యనుగన్న తల్లి, తన్ను గన్న తల్లి.
పితృపంచకం- తనను కన్నవాడు, తనకు వడుగు చేసినవాడు, చదువు చెప్పించినవాడు, విపత్తున అన్నము పెట్టి కాపాడినవాడు, ఆపద యందు భయము దేర్చి రక్షించినవాడు.
విష్ణుదేవుని పంచాయుధములు – శంఖము, చక్రము, గద, ఖడ్గము, శార్గము
సంస్కృత పంచకావ్యములు – రఘువంశము, కుమార సంభవము, మేఘసందేశం, కాశీ ఖండము, కిరాతార్జునీయం.
పంచవర్ణములు – తెలుపు, ఎరుపు, నలుపు, ఆకుపచ్చ, పసుపుపచ్చ.
పంచ గవ్యములు – గోమూత్రము, ఆవు పేడ,నెయ్యి, పెరుగు,పాలు.
పంచామృతములు – ఆవుపాలు,ఆవుపాల పెరుగు, ఆవునేయి, తేనె, పంచదార
పంచ పల్లవములు - మామిడి, మర్రి, మేడి, రావి, జువ్వి
Post a Comment